Çok hızlı bir yenilik devinimine sahip olan dijital dünyanın yeni olmamasına rağmen son zamanlarda öne çıkan ürünü ise QR kod (Quick Response/Hızlı Cevap). QR kod, Japonya?da Denso Wave tarafından otomotiv sanayinde kullanılması amacı ile 1994 yılında geliştirilen yeni nesil iki boyutlu bir barkod. QR kodun içeriği bir metin, web sitesi adresi, video link dahil herhangi bir veri olabiliyor. QR kod birçok farklı dilde harf ve sayı barındırma kapasitesine de sahip. Bu dillere Japon Kanji de dahil. Geleneksel barkodların aksine 1/10 daha küçük olabilmekte. QR kod, üzerinde %30?a kadar herhangi bir hasar veya kirlenme olmasında dahi okunabiliyor. QR kod reklam ve pazarlama için tasarlanmamasına karşın kullanımı bu yönde gelişiyor. San Francisco da 300 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada QR kodun ne işe yaradığı sorulmuş ve sadece %11?i QR kod olduğunu söyleyebilmiş. Araştırmanın teknolojinin başkentinde yapıldığını düşünürseniz oran oldukça düşük. comScore.com?un global raporuna göre en çok QR kod tarayan tüketiciler 18-34 yaş arasında, %60?ı erkeklerden oluşuyor. Jump-Scan tarafından yapılan farklı bir araştırmaya göre ise Dünya çapında Facebook ve Twitter kullanıcılarının %57?si en az bir kere QR kod taramışken, %40?ı da son bir yıl içerisinde beş adetten fazla QR kod taramış. QR kodları okutabilmek için ise telefonunuza QR kod okuyucu programını yüklemeniz yeterli.

Türkiye?de bu tarz çalışmaların yükselişi yurt dışından yaklaşık 6-12 ay sonrasında olur. Bu yükselişin artık Türkiye?de başladığını söyleyebiliriz ve önümüzdeki altı ay içerisinde de kendisini çok daha net gösterecektir. QR kod da önemli olan kreatif çalışmalar yapabilmek. Bu QR kodun kullanım yerine ve ürün üzerindeki konumlandırmasına göre de değişiyor. QR kod örnekleri her geçen gün daha yaratıcı çalışmalar ile karşımıza çıkıyor. Tüketicinin QR kodu okutmak için telefonunu çıkarmasını ve programın açılmasının toplamda ortalama beş saniye gibi bir zaman aldığını düşünürseniz bu beş saniye marka ile tüketici arasında etkin bir bağ kurulması için oldukça iyi bir süre. İnsan beyninin eylemsel faaliyetler ile bu tarz kreatif çalışmalara ayıracağı ortalama beş saniyelik süreler, marka bilinci ve marka farkındalığı oluşturmak için oldukça değerli zamanlardır. Türkiye?de ki markalar artık bunun farkına varmaya başlamış olsalar da hala QR kodu nasıl kullanacaklarını çok iyi öğrenebilmiş değiller.

Dünyada önde gelen birçok marka QR kod çalışmalarına çok önceden başladılar. Bu konunun marka vizyonerliği ile ilgili olduğu kanısındayım. İşte bir kaç örnek. Geçtiğimiz günlerde Mercedes Benz yeni A Class araçlarını QR kod çalışması yaparak lanse etti.

QR kod son zamanlarda kreatif kampanyalar ile de karşımıza çıkıyor. Avusturalya?daki, Hoyts Premier sinemalarında uygulamaya başlanmış. Hoyt Sinemaları ve MasterCard işbirliği ile geliştirilen ve QkR ismi verilen uygulamayı, iPhone veya Android telefonunuza yükledikten sonra, sinema koltuğunuzun kol dayama kısmında bulunan QR kodunu okutarak, menüden istediğiniz yiyecek veya içeceğin siparişini verebiliyor ve ödemesini yapabiliyorsunuz. Siparişinizi verdikten kısa bir süre sonra, siparişiniz koltuğunuza kadar getiriliyor.

Dünyaca ünlü rock grubu Red Hot Chili Peppers, kendi logosuna uygulanmış QR kod çalışması ile albümünü satışa sunmuştu.

Bir başka örnek ise Starbucks. Starbucks bardakları reklam için en çok rağbet gören alanlardan. Starbucks bardakları üzerine yerleştirilen QR kodlar ile Lady Gaga?nın son albümünün tanıtım reklamı yapıldı.

Dünyada bu tarz örnekler oldukça fazla. Kısa bir araştırma ile QR kodun penetrasyon oranının ne kadar hızlı bir artış içerisinde olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Sizde kendinize bir QR kod oluşturmak istiyorsanız aşağıdaki linklerden faydanalabilirsiniz.

http://www.qrkod.org/

http://www.qrcodegen.com/

http://qrcode.kaywa.com/