Utility Marketing, bir çoğunuzun kulağına biraz yabancı gelebilecek bir kavram. Yurt dışında bir çok alanda başarılı uygulamaları olan ve yakın zamanda Türkiye?de de büyük bir oranda faydasının ve etkinliğinin görüleceğini ve örneklerinin hızla artacağını düşündüğüm, kavram bazında pazarlamanın yeni bebeklerinden bir tanesi.

Önce nedir, ne değildir diye üzerinde biraz durduktan sonra kendi bakış açımla aslında çok da yeni bir şey olmadığını sadece form değiştirdiğini irdeleyeceğim. Sonrasında da şirketler için ne tür fırsatlar barındırdığını/barındırabileceğini hep beraber göreceğiz. Ama önce Türkiye’deki internet kullanıcılarının markalardan kendilerine nasıl davranmasını istedikleri üzerine Global Web Index’in bir araştırmasını sizinle paylaşmak istiyorum ( TIKLAYINIZ ) ve  Utility Marketing felsefesinin aslında bu tüketici taleplariyle ne kadar örtüştüğünü sizin de görmenizi umuyorum.

Utility Marketing; markaların kendi pazarlama iletişim stratejileri ile paralalel olacak şekilde, gerçek ürün ve hizmetleri hakkında doğrudan mesaj vermeden farklı servisleri insanlara FAYDA sağlar halde sunmasıdır. Şu anda  pazarlamada ?Ürünler bir şeyler YAPAR, reklamlar bir şeyler SÖYLER? gibisinden kutuplaşmış bir yaklaşım var. İkisi birden yapılamaz mı? Başka bir deyişle bir sözü ve vaadini bir araya getirebilir misiniz? Böylece YAPMAK ve SÖYLEMEK tek bir bedende bütünleşmiş olur.  Utility Marketing sayesinde müşterinize reklam mesajınızı verirken aynı zamanda da faydalı bir marka olursunuz.

Bazı örnekler vermek gerekirse;

Amazon, reklam bütçesini ücretsiz teslimat hizmeti sunmak için kullanıyor.

Nike, koşuculara koşu tavsiyeleri veriyor. Bu yolla koşucular aynı zamanda yeni model koşu ayakkabılarını deneyimliyor

Fiat ecoDrive uygulamasıyla verimli sürüş stili geliştirdi ve yakıt tasarrufu ile ilgili tavsiyeler  verdi.

Lufthansa havayolları Anywake ile her gün farklı bir şehrin sesi ile uyanmanızı sağlayacak ?Alarm Saati? uygulamasında, sizlere sesleri doğru tahmin etmeniz halinde indirimli uçak biletleri sunuyor.

Charmin tuvalet kağıtları Sitorsquat uygulaması ile sizlere  etrafınızdaki tuvaletleri bulmanızı ve bu tuvaletleri yorumlamanızı, derecelendirmenize olanak tanıyor. Kendisi ise marka olarak her zaman eğlenceli bir tuvalet deneyimi sunmuş oluyor

Faydalı markanın iki boyutlu bir kombinasyonu vardır. Marka mesajınızı ürün ve hizmetinizle aynı bedende müşteriye fayda sunarak, onu mutlu ederek ulaştırmanızı sağlar. Bunun yanı sıra verilen hizmet veya fayda reklam mesajıyla bir bütün olduğu ve müşteri bunu sürekli deyimlediği için bir kampanyanın etkisinden çok öte müşterinin belleğinde iz bırakır. Aynı zamanda uzun raf ömrüne sahiptir, kısa süreli ve çelimsiz bir hamleden öte uzun süre uygulanabilecek şekilde canlı kalır, sürdürülebilirdir.

Utility Marketing  markanız için ?Word of mouth? etkisi yaratır. (Bknz: WOMM Etkisi Hesaplayıcı) Hedef kitlenize sağladığınız faydalardan dolayı markanız ve ürünleriniz hakkında olumlu konuşmaları arttırırsınız. Markanızı kullananlarla oluşturduğunuz bu kazan-kazan bağı sayesinde onların hayatında olumlu değişiklikler yaratır ve onlara marka mesajını da bünyesinde taşıyan somut faydalar sunarsınız. Onlar da  evde, işyerinde, okulda markanızla ilgili hayatınlarında fark yaratan deneyimlerini paylaşarak, sizi tavsiye ederek gönüllü marka elçileriniz olurlar. Ayrıca bir çok online sohbet yararlı olayların paylaşımı ile ilgili, bu nedenle çevrimiçi konuşmalar başlatmak isteyen markalar için bu tür fayda sağlayan marka araçları google performansınızı arttırmak için çok önemli. Bunun yanı sıra sunduğunuz araçlar sayesinde müşterilerinizin  hayatlarına  daha fazla nüfuz edersiniz, onlarla daha somut –değer  temelli- bir ilişki kurarsınız. Hayatlarının bir parçası haline gelirsiniz. Tüm bu etkenler sayesinde günün sonunda satışlarınız istikrarlı bir şekilde  iyileştir.

Utility Marketing’i biraz daha duru düşünmeye çalırsak, -teknojiden arındırılmış bir şekilde- aslında özünün çok da yeni olmadığını kavrayabileceğimizi düşünüyorum.  Mesela; yıllar önceki, küçük mahallemizdeki bakkal amcayı düşünelim. Mahalle küçüktü ve herkes bir birini tanırdı. Bakkal amca da sizi çok iyi tanırdı. Hangi gün ne alacağınızı bilirdi. Sevdiğiniz zeytini, peyniri… Bakkalda olmayan bir şeyi eğer çok isterseniz sizin için bir yerden getirtirdi. Her sabah sizinle konuşurdu, ihtiyacınız olan konularda tavsiyeler alabilirdiniz. TV’niz bozulursa kimin tamir edeceğini bilirdi. Sizi sunduğu ürünlerin yanında aslında temel ürünle bire-bir ilişkili olmasa da bakkal ile ilgili olumlu düşüncelerinizi pekiştiren, sizi oraya bağlayan, çift yönlü bir iletişim kuran bir deneyim ve en önemlisi fayda sunuyordu. Size sürekli; ürünlerinin çok iyi olduğunu, mahalledeki diğer bakkaldan daha iyi olduğunu söylemiyordu ve size her gün ürün almanız gerektiğiyle ilgili mesajda atmıyordu.

Önümüzdeki dönemde Utility Marketing ile müşterilerine ulaşmaya çalışacak şirketleri çok önemli fırsatların beklediğini düşünüyorum. Yukarıda bahsi geçen faydaların yanı sıra bu yaklaşımla geliştirilen araçlar sayesinde müşterilerden çok daha nitelikli ve bağlamsal veriler elde edilebilecek. Bu verilerle firmayı rakiplerinden farklılaştırabilecek çok önemli ürün ve servisler geliştirilebilecek. Gittikçe daha yoğun bir şekilde iletişim mesajlarına maruz kalan ve duyarsızlaşan tüketicilere daha etkin bir şekilde ulaşılabilecek. Firmalar offline ve online pazarlama eforlarını bu yaklaşımla daha büyük oranda satışla sonlandırabilecek.

Yazıya ek olarak isterseniz Utility Marketing ile ilgili hazırladığım sunumu aşağıdan inceleyebilirsiniz.

Faydalı bir marka olmanız dileğiyle 🙂