Kimsenin beklemediği derken maalesef olumlu bir anlama işaret etmiyorum. Ha 2007’de Apple’ın iPhone’u, 2009’da Samsung’un Galaxy’yi tanıttığından haberiniz yoksa, hatta sonraki HTC, Sony, Nokia Lumia, Huawei, Asus, Blackberry, LG ve General Mobile modellerinden dahi haberiniz yoksa tabi ki bekleyebilirsiniz.

Ancak münzevi hayatınız dışında gerçekten büyük bir dünya var ve bu dünyada yıllardır var olan birçok akıllı telefon satılıyor. Haberiniz var mı bilmiyorum ama Xiaomi(Çin’in Apple’ı olarak anılan firma) phablet(Bakın hem akıllı telefon hem de tablet olarak ara bir form da var) ürünü Mi Note’un yeni modelini Ocak 2015 sonunda ön siparişe sunduğunda 220000 adet ön sipariş¹ aldı mesela.

Ben Apple iPhone 6 kullanıyorum. Bundan önce de Apple iPhone 4 kullandım. Çevremdeki insanlar da çeşitli telefonlar kullandılar. Hiçbiri “Ya Vestel telefon çıkarsın da alayım.” deyip Nokia 3310 kullanmaya devam etmedi.

Bunları neden mi anlatıyorum? Vestel ürettiği akıllı telefonu “Türkiye’nin Beklediği Telefon” diye sundu diye. Biraz fazla istihzada bulunmuş olabilirim ama bana göre az bile. Apple ilk kez dokunmaya duyarlı telefonu piyasaya süreli 8 yıl kadar olmuşken birileri kalkıp “Türkiye’nin Beklediği Telefon” diye Apple ve Samsung’un yaklaşık 3 yıl önce sunduğu telefonun özelliklerine sahip bir seri sunarak garip bir temel konumlandırma yaparsa diyecek pek de fazla bir şey olmaz. Sanki hiç akıllı telefon yokmuş gibi yeni bir ürün sunuluyorsa bu telefonun gerçekten çok çok üstün olmasını beklemez misiniz? Ya da neden bir telefonu beklersiniz?

Pazar lideri markaların mevcut amiral gemisi telefon modellerini pahalı buluyor olabilirsiniz. Ancak halihazırda Huawei, HTC ve Asus gibi markaların gayet rekabetçi fiyatlarda telefonları bulunuyor. Bu telefonları da bilmediğinizi varsayalım. Casper var, Casper. Türkiye’de montaj yaparak daha uygun fiyatlı bilgisayarları yıllardır sunan Casper akıllı telefonlarda da üst düzey özelliklere sahip telefonlar üretti. Bir telefonun beklenmesi için herhangi sebep yoktu yani.

Ama Vestel bu konuda birçok farklı münasip konumlandırma alternatifi bulunabilecekken gidip belki de en olmayacağını seçmiş gibi görünüyor. Neden? Telefonu Türk mühendisler tasarladı diye herhalde. Hangi pazar iç görüsüne dayanarak Türk mühendislerin tasarladığı bir telefon bekleyen kişiler olduğu varsayıldı diye düşünmeden edemiyorum. Bileşenlerin büyük çoğunluğu hazır olan, işletim sistemi Android bir telefonun dış tasarımını Türk mühendislerin yapması o ürünü ne derece farklılaştırır bilemedim.

brandtalks-vestel-venus-7-ezgi-muzikDiğer yandan telefon kategorisi için seçilen ada bakıyorum, orası da ürün karmasıyla pek tutarlı görünmüyor. Venüs Roma mitolojisinde güzellik tanrıçası olarak kadın güzelliğinin simgesi olarak addedilen bir öge. Telefonun içindeyse Türkiye’nin 7 bölgesini temsil eden anonim THM ezgileri bulunuyor. Bir de bu ezgiler -Çökertme ve Silifkenin Yoğurdu- birbirinden güzel ezgiler olarak sunulmamış mı! Yorumcunun yorumuna bir eleştirim yok ama bir ezginin bu şekilde sunulması o ezgilerin çok özel, alışılagelmişin dışında ezgiler olduğunu düşündürür. Bakıyoruz, çocukluğumuzdan beri bildiğimiz türkülerle karşılaşıyoruz. Telefonun içine Silifkenin Yoğurdu türküsünü koymak gerçekten yıllardır beklediğimiz bir hareket olsa gerek.

brandtalks-vestel-semazen-gorselAyrıca telefonun pazarlama iletişimi çalışmalarında sıkça kullanılan görselinde hat sanatıyla görselleştirilmiş bir semazen figürü bulunuyor. Roma tanrıçası ve gezegen adı olan Venus ile THM ve tasavvuf kültürünün aşureye dönüşmüş hâli ciddi bir kafa karışıklığa işaret ediyor. Tabi ki konumlandırma da bu kafa karışıklığının ürünü olarak bekleniyormuş zannedilen bir telefona dönüşüyor. Soruyorum, kimmiş tutarsız bir şekilde konumlandırılarak pazara sürülerek bu telefonu bekleyenler? Neden bekliyorlarmış? Çok mu ucuz? Mesela Asus Zenfone 6 çok daha uygun fiyatlı. Hem ekran boyutu daha büyük, hem pil kapasitesi çok daha yüksek. Düşünüyorum düşünüyorum ama böyle bir marka vaadine uygun temel bulamıyorum.

Bana kalırsa Vestel konumlandırma konusunda milli hislerden istifade etmeye çalışmış ancak buna uygun bir fayda bütünü ortaya konulamamış. Üstüne üstlük bu istifade çabası fayda bütününün eksiklikleri nedeniyle bir sömürüye de dönüşmüş gibi görünüyor. Vestel’in bayi sayısı, elektronik marketleri ve Turkcell İletişim Merkezinde satılıyor olmaları satışlarda bir rahatlık sağlayabilir ama uzun vadede Vestel Venus’un tutarlı bir alt markaya dönüşmesi yararlı olacaktır. Birçok sebepten dolayı iyi satış rakamlarına da ulaşılabilir. Bu hâliyle “beklenmeyen misafir” gibi göründüğünü söylemekse bizim görevimiz.

¹http://www.log.com.tr/xiaominin-yeni-mi-note-modelleri-yok-satiyor/